میگو پروران

میگو پروران

در زمینه آبزی پروری و فعالیت های شیلاتی- وب نگار تخصصی علی کریمی
میگو پروران

میگو پروران

در زمینه آبزی پروری و فعالیت های شیلاتی- وب نگار تخصصی علی کریمی

چالش های پرورش میگو

چالش های پرورش میگو

چالش های زیادی در پرورش میگو وجود دارد. صنعت پرورش میگو  شامل یک مجموعه به هم پیوسته می باشد. این صنعت دارای زنجیره هایی مثل کارگاه تکثیر ،مزرعه عمل آوری و بازرگانی وغیره است. عوامل مورد نیاز پرورش میگو عبارتند از:

1-      داشتن اطلاعات صحیح و هماهنگی لازم بین عوامل مرتبط با این صنعت.

2-     داشتن سازمادهی لازم جهت تشخیص ومبارزه با مشکلات پرورش میگو.

3-     دسترسی به تکنولوژی های جدید تولید میگو.

4-     دستیابی به روش های کاهش هزینه تولید.

5-     داشتن نیروهای مجرب و کاربلد.

چالش های موجود :

میزان برداشت

کیفیت لارو

بیماری میگو

مدیریت مزرعه میگو

 فیتوپلانکتونها ی مضر و سمی

چالش ها ی جدید

هزینه تولید

قیمت فروش

سوددهی

وضعیت اقتصادی دنیا

قوانین کشوری

تحریم ها

برای نیل به یک تولید مناسب و اقتصادی  ، کم کردن چالش های جدید و دست یابی به تکنولوژی های جدید بسیار لازم و ضروری است

 

 

 

 

 

چرا به فن آوری های جدید درآبز ی پروری نیاز داریم

چرا به فن آوری های جدید درآبز ی پروری نیاز داریم

خلاصه:

از سال 1970 تولیدات آبز ی پروری بطور متوسط سالیانه 9/8 در صد رشد داشته است در حالیکه در همین بازه زمانی رشد ماهیان صید شده از دریا و تولید گوشت به ترتیب 2/1 و 8/2  بوده است . برای پاسخگویی به نیازها باید در پنج دهه آینده  ابزی پرور ی تا 5 برابر رشد نماید .این توسعه باید بر سه عامل محدود کننده زیر غلبه نماید :

1-   تولید ماهی بیشتر بدون افزایش بیشتر  از منابع طبیعی همچون خاک وآب

2-   توسعه سیستم پایدار بدون وارد نمودن ضربه به محیط زیست

3-   توسعه سیستم هایی که مبتنی بر صرفه های اقتصادی و نسبت معقولی از هزینه وسود باشد تا پایداری اقتصادی و اجتماعی آبز ی پرور ی را مهیا نماید

 آبزی پروری شامل همه تولیدات اعم از پرورش حیوانات و گیاهان ابزی در محیط آب شیرین ، لب شور  و دریایی  میشود آبزی پروری یکی از صنایع تولید غذایی است که دارای بیشترین رشد می باشد . تولیدات ابز ی پروری جهانی از سال 1970 بطور متوسط سالیانه 9/8 در صد افزایش داشته است در حالیکه تولیدات ماهیاز دریا  و گوشت دارای  2/1 و 8/2 در صد  رشد سالیانه بوده است .

در سال 2006 کل تولیدات ابزی پروری شامل خرچنگ و سخت پوستان و نرم تنان و ماهی 7/51میلیون تن با وزن تر برآورد شده است.  که ارزشی معادل 79 میلیارد دلار داشته است . در این ارتباط میزان تولید از طریق ماهیگیری 994/91 میلیون تن بوده است .( گزارش فایو 2006)

جدول شماره یک -عمده گونه های تولید شده در بخش آبزی پروری در سال 2006

تولیدات

میلیون تن

ارزش تولید ( میلیون دلار)

ماهی ، سخت پوستان ، صدف و غیره

653/51

387/78758

آبهای داخلی

593/31

732/41433

آبهای دریایی

06/20

655/37324

گیاهان آبز ی

076/15

125/7187

جمع

728/66

513/85945

به هر حال تولیدات آبز ی پروری باید بیشتر رشد کند تا بتواند در آینده  جوابگوببی تقاضا برای ماهی باشد و  این تقاضا ناشی از افزایش جمعیت و تقاضا برای غذای سالم می باشد

ذخایر ماهیان صید شده در جهان    به محدودیت رسیده است و 75 درصد از گونه های اصلی دارای اضافه برداشت و یا در حد آخرین ظرفیت برداشنت می باشد . همزمانی توقف رشد صید ماهی از دریا  با افزایش تقاضا برای ماهی ناشی از افزایش جمعیت  موجب افزایش سرانه مصرف آبزیان شده است

در سال 2003 مصرف سرانه ماهی با احتساب کشور چین 3/16 کیلو گرم و بدون چین 3/13 بوده است . سازمان فایو انتظار دارد که افزایش 53 تا 200 درصدی  را در سرانه مصرف شاهد باشد .و به میزان 25 کیلو گرم درسال 2025 و 30 تا 40 کیلو گرم در سال 2050 برسد و این اختلاف عرضه و تقاضا باید از طریق آبز ی پروری تامین شود (New,1991:Wijkstrom,2003). بنابراین صنعت آبز ی  پروری  مسئولیت تامین و افزایش  ماهی را دارد و یک افزایش 5 برابری   در 5 دهه آینده نیاز می باشد . تا سطح فعلی مصرف ابزیان را تامین نماید . تولیدات گذشته و پیشی بینی آینده در جدول زیر آمده است

جدول 2- تولیدات جهانی آبزیان شامل ماهی ، سخت پوستان و نرم تنان 

سال

1953

1963

1973

1983

1993

2003

2006

تولید ( میلیون تن )

0.96

1.76

3.07

6.21

17.77

41.9

51.653

 منبع  : 1991:Wijkstrom,2003 FAOSTAT statistic database:fao.org:New

جدول شماره 3- تولیدات مورد نیاز

سال

2010

2025      *a

2025      *b

2050

تولید ( میلیون تن )

61

120

150

210

منبع

Wijkstrom,2003

New,1991

New,1991

Wijkstrom,2003

a*   - سرانه مصرف بر اساس وضعیت موجود (بدون افزایش)

*b- سرانه مصرف بر اساس 25 کیلو گرم پیش یبنی فایو

تولیدات آبز ی پروری طی 50 سال گذشته بیشتر از 40 برابر افزایش داشته است . و انتظار می رود طی 50 سال آینده به 5 برابر افزایش یابد . برای این افزایش نیاز به برنامه ریزی است  و باید  نیازها ی آن مد نظر قرار گیرد . اثرات مخرب زیست محیطی به حداقل برسد و استفاده از منابع طبیعی برای این منظور بهینه ساز ی شود

آبزی پروری پایدار : استفاده معقول از منابع طبیعی

آبزی پروری بر اساس آب و زمین استوار است (اکثرا" آب شیرین  و همچنین اب لب شور و دریا)

در مقیاس جهانی منابع آب شیرین کمیاب و گران قیمت است . در حال حاضر  حدود 41 درصد جمعیت جهان  در حوزه رودخانه ها زندگی می کنند که در معرض کم آبی قرار دارند . در سال 2050  ، 70 درصد جمعیت جهان با کمبود آب مواجه خواهند بود . در آبز ی پروری آب موجود در استخر بر اثر تبخیر و نفوذ  در زمین از بین میرود .اگر چه  پساب و فاضلاب استخرها مجددا" قابل استفاده است  و نتوان آنرا آب کاملا" ضایع محسوب کرد   ولی ممکن است در بسیار ی از موارد به دلیل افت کیفیت و محدودیت دسترسی   مورد استفاده مجدد قرار نگیرد . معمولا" بر حسب فصل و میزان رطوبیت  حدود 2 تا 10 میلیمتر آب استخر بطور روزانه  بر اثر تبخیر از دسترس خارج میشود که حدود 20 تا 100 متر مکعب در هکتار می باشد . نفوذ  آب از استخرهاییکه مناسب ساخته شده اند و نه استخرهایی که دارای بالاترین خاک نفوذ پذیرهستند  کمتر از 5 میلیمتر در روز  است . میزان تبخیر و نشت اب در یک استخر در حدود 10 میلیمتر در روز و یا 3500میلیمتر در سال  می باشد . در نتیجه یک استخر یک هکتار ی در حدود 35000 متر مکعب در سال برای جایگزینی آب تبخیری و نشتی به آب نیاز دارد .

زمین های آبزی  پروری باید در جوار منابع آب قابل اطمینان همچون رودخانه و دریاچه ها  و چاههای آرتزین  بوده و کم و بیش مسطح  و به آسانی تخلیه شود   . این نوع اراضی برای سایر هدفهایی همچون شهر سازی ، کشاورز ی،تفریحی و گردشگری  دارای تقاضای بالایی است و از سوی دیگر با محدودیت های حفاظتی  در مناطق تالاب ها و جنگل ها ی حرا  مواجه است .

مزارع آبز ی پرور ی دریایی  ، آب شیرین چندانی مصرف نمی کنند  اما در مناطق ساحلی گسترش یافته اند جایی که زمین شدیدا" محدود است . 60 در صد از جمعیت دنیا در 60 کیلومتری ا ز سواحل دریا زندگی می کنند و دو سوم شهرهای با جمعیت بالای  2.5 میلیون نفر نیز در مناطق ساحلی واقع شده اند

مناطق ساحلی از نظر اکولوژیکی حساس بوده ودارای جنگل ها ی مانگرو و صخره ها ی مرجانی و اکوسیستم های منحصر بفرد می باشند   . لذا این مناطق تحت حفاظت بوده و برای توسعه استخرهای پرورشی با مخالفت های عمومی و قانونی مواجه می باشند. بطور مثال در هند که تراکم جمعیت در مناطق ساحلی بالا است داد گاه عالی هند در سال 1996 تصمیم گرفت که اجازه استخر تا محدوده 500 متر ی از داغ اب دریا  صادر نگردد . و دیگر کشورها نیز ساخت استخرها ی ساحلی را محدود نموده اند  بطوریکه اخذ اجازه احداث استخر در سایت های آبز ی پروری دارای فرآیندی سخت و زمان بر  است .

هدف نخست از توسعه آبز ی پروری تولید ماهی بیشتر بدون  افزایش قابل ملاحظه استفاده  از منابع طبیعی ( آب و زمین ) است . (Avnimelech et al :2008)

توسعه متراکم آبز ی پروری با افزایش اثرات زیست محیطی همراه است. در فرایند تولید مقادیر زیادی از ضایعات آلودکننده از قبیل غذاهای خورده نشده و مدفوع  تولید میشود .به همراه پساب مزارع پرورش آبزیان موادی همچون غذا ، ترکیبات ارگانیگ وغیر ارگانیک مثل آمونیوم ، فسفات ، کربن ارگانیک محلول و مواد ارگانیگ به محط وارد میشود .مواد غذایی زاید وارد شده به محیط موجب آلودگی آب شده و علاوه برآن آبهای تخلیه شده به محیط باعث افزایش میکرو ارگانیسم های حامل بیماری و تولید گونه های مهاجم بیماری می شود .  برای تولید یک کیلو گرم ماهی با فرض ضریب تبدیل غذایی 1 تا 3 به مقدار 1 تا 3 کیلو گرم ماده غذایی خشک نیاز است . حدود 36 در صد از غذا بصورت مواد زائد ارگانیک   دفع میشود . حدو 75 در صد از غذا بصورت NوP مصرف نشده در آب باقی می ماند . در یک سیتم متراکم پرورش آبزیان که حدود 3 تن ماهی تیلاپیا وجود دارد با یک جمعیت 50 نفر ی از انسان برابری می کند این توده زنده از نظر تولید مواد رائد با مواد رائدی که توسط اجتماعی  از 240 نفر تولید میشود برابر ی می کند . بنابراین میتوان نتیجه گرفت که این توده ماهی تقریبا" 5 برابر  بیوماس انسانی مواد رائد  تولید می کند  . و دلیل این موضوع این است که دامنه رژیمی ماهی محدود می باشد  و بخش زیادی از غذای  هضم نشده  باقی ماتده و دفع میشود . عادت تغذیه ای ماهی به آناتومی سیستم گوارش ماهی ارتباط دارد . طول روده ماهی کوتاه است و نسبت روده به طول بدن ماهی کوچک است .بطور نمونه طول روده ماهی کپور 2 تا 2.5 برابر طول بدن است در حالیکه در  گاو و گوسفند   به ترتیب 20 و 30 برابر بزرگتر است . روده انسان حدود 3 تا 4 برابر از طول بدن بزرگتر است . در نتیجه غذا در روده ماهی برای مدت کوتاهی باقی می ماند و به همین دلیل باید غذای ماهی قابلیت هضم داشته باشد و از سوی دیگر بر خلاف حیوانات خشکزی که انرژی خودرا از کربوهیدارات ها و لیپیدها تامین می کنند  ماهی  انرژی را از پروتیئن بدست می آورد  و بدن ماهی از 65 تا 75 در صد پرونئین تشکیل شده است . بنابراین نیاز پروتئینی ماهی 2 تا 3 برابر بیشتر از این حیوانات است . آمونیوم یکی از محصولات نهایی سوخت و ساز پروتئین می باشد همه عوامل به بالا بردن میزان نیتروژن در آب کمک می کند. در آب  مقدار آمونیاک (NH3)وآمونیوم  (NH4)بسته به میزان PHو دما  در حال تعادل است که به مجموع آن مقدار کل نیتروژن آمونیاکی  total  ammonium nitrogen(TAN) )اطلاق میشود . اگرچه هردو فرم  آمونیاک ممکن است برای ماهی سمی باشد ولی شکل غیر یونیزه آن سمی تر است . و این موضوع به این واقعیت نسبت داده میشود که آمونیوم  نسبت به آمونیا ک توانایی حل چربی را داشته و به آسانی از غشاء بیولوژیک عبور می کند در بیشتر موارد میزان آمونیوم درغلظت بالای 1.5 میلی گرم در لیتر برای ماهیان پرورشی تجاری سمی است اما در بیشتر مواردمقدار قابل قبول آمونیوم  غیر یونیزه   در سیستم آبزی پروری در حد 0.025میلی گرم در لیتر است به هر حال حد سمی بودن تا حدود زیادی به قدرت و نوع گونه ، اندازه ، ارگانیک های پالایش کننده ، فلزات ، نیترات ، شوری و PH بستگی دارد

علاوه بر تولید  مقادیر زیادی از مواد زاید ،  استفاده از پودر و روغن ماهی  بعنوان جزء اصلی غذا  یکی دیگر از عوامل ناپایداری در آبزی پروری است . تقریبا" یک سوم تولیدات جهانی پودر ماهی در غذای آبزی پروری مورد استفاده قرار می گیرد سهم پودر ماهی  استفاده شده در تولید ماهی از 10 در صد در سال 1988 به 17 در صد در سال 1994 و 33 درصد درسال 1997 رسیده است   بنابراین آبزی پروری ممکن است یک نوشدارو باشد لیکن  عامل ترویج کننده نابودی ذخایر آبزیان جهان محسوب میشود .نسبت مصرف غذای ماهی وحشی به ماهی پرورشی در حدود1 :.1.41 برای تیلاپیا . 1:       5.16برای گونه های دریایی است . هزینه خرید غذای برای ماهی پرورشی  50 در صد هزینه های تولید را تشکیل میدهد  وبالا بودن هرینه ناشی از قیمت ترکیبات پروتئینی آن می باشد .بطور میانگین از مجموع  هزینه های  تامین مواد غذایی  تنها  25در صد آن به محصولات قابل برداشت تبدیل میشود .  بنابراین برای پایداری بیشتر  به منابع پروتئین ارزان و همچنین  بهبود راندمان تبدیل غذایی نیاز است . 

هدف دوم : توسعه فعلی وآینده آبزی پروری توسعه  سیستم های پایدار است که به محیط زیست آسیب نرساند  .

افزایش تولیدات آبز ی پروری از یک میلیون تن در سال 1953 به بیش از 200 میلیون تن در سال 2050 به همراه حفاظت از محیط زیست و کسب درآمد بیشتر برای تولید کندگان  نقش آبز ی پروری را پیچیده کرده است . هزینه های غذا در حال افزایش است و  افزایش آن در آینده دور از انتظار نیست به دلیل افزایش تقاضا برای سرمایه گذاری های نوین موجب افزایش .تقاضا برای محصولات کشاورز ی شده است . . و این رقابت ها باعث شده است تا قیمت ها افزایش یابد  علاوه بر آن ملاحظات اقتصادی و زیست محیطی و گسترش تولیدات باشیوه  سوخت زیستی ، بخش قابل توجهی از تولید کنندگان غذا را از چرخه تولید خارج نموده و کاهش تولید غذا  ، قیمت ها را افزایش داده است  افزایش قیمت سوخت و دیگر فاکتورها موجب افزایش هزینه های تولید شده است و در طول دهه گذشته  در آمد آبزی پروران کاهش یافته است و تعدادی از مزارع نیز به دلیل عدم توان رقابت تعطیل شده اند

هدف سوم : توسعه صنعت آبز ی پروری مبتنی بر افزایش سود نسبت به هزینه وتقویت و  پایداری اقتصادی و اجتماعی 

 این هدف باید با توسعه بیشتر برنامه های تغذیه با راندمان بالا ، استفاده کمتر از سیستم های  تولید گران ، بکارگیری تکنولوژی تولید با راندمان بالا ، و کاهش مصرف انرژی که باعث کاهش هزینه تولید میگردد  همراه گردد .

علاوه بر سه محدودیت ذکر شده متخصصان آبز ی پروری باید  حودرابا تقاضای بازار  برای عرضه محصول با کیفیت  بالا ، سالم ، جذاب و محصولات قابل قبول برای جامعه هماهنگ نمایند . یکی از پاسخ های اصلی  به هدف های ذکر شده در بالا توجه به استفاده ازفن آوری های زیستی و  تکنولوژی  سوخت زیستی است .

منبع :

Why do we  need new technologies for aquaculture ?

Biofloc technology – A practical guide Book

y-Avnimelech

مترجمین : محمد رضا عسکری پور علی کریمی

روشهای غذادهی میگو

روشهای غذادهی

غذادهی معمولا به صورت پخش کردن غذا در استخر انجام می شود. میگوهای کوچک اغلب برای تغذیه به کناره های استخر ودر امتداد دایکها می ایند. از اینرو غذادهی در یک ماه اول در فاصله 10-1 متری شیب دایک صورت می گیرد. زمانی که میگو ها بزرگتر شدند ،محل غذادهی تغییر کرده وبه سمت وسط استخر نزدیکتر می شود ،پس بهتر است در استخرهای بزرگتر ازیک هکتار و استخرهای یک هکتاری با تراکم بالا برای غذادهی از قایق استفاده شود.

غذادهی در استخرهای پرورش میگو از دو وعده در روز شروع وبا افزایش بیومس استخرها تعداد وعده های غذادهی به 4 الی 6 وعده افزایش می یابد.که البته در فصل های مختلف وتغییرات شرایط آب وهوایی و تغییرپارامترهای آب تعداد وعده های غذایی تغییر می کند. دلایل 6-4 وعده غذادهی در روز عبارتند از:

·                                                      باعث می شود مقدار غذا در هر وعده کمتر وتمامی غذا توسط میگو خورده شودو واز باقیماندن غذا در کف استخر وخراب کردن کف استخر جلوگیری می شود.

·                                                      بهبود ضریب تبدیل غذایی با کاهش مقدار ضایعات غذا.

کنترل غذادهی با استفاده از چک کردن سینی های غذادهی

برای دست یافتن به نیاز واقعی غذایی میگو از طریق کاهش یا فزایش مقدار غذا در هر وعده غذایی می توان از جدول زیر به عنوان یک راهنمای بسیار مفید استفاده نمود.

تمام غذای موجود در سینی های غذادهی خورده شده است.

مقدار غذا %10 افزایش یابد.

بین %75 تاکمتر از%100 غذا  ی سینی ها خورده شده باشد.

برای 3 روز مقدار غذ ثابت می ماند.

بالای %50 تا کمتر از%75 غذای سینی ها خورده شده باشد.

حدود %5 غذا کاهش پیدا می کند.

بالای %25 تا کمتر از %50 غذا خورده شده باشد.

حدود %10غذا کاهش پیدا می کند.

بین %1 تا %25 غذا خورده شده باشد.

حدود %20غذا کاهش پیدا می کند.

همه غذای موجود در سینی های غذادهی خورده نشده باشد.

وعده غذایی بعدی حذف ومقدار کل غذا %40 کاهش یابد.

 

البته در استفاده از سینی های غذادهی باید به نکات زیر توجه داشت:

1-                                                  تنظیم عمودی غذادهی: در این روش مقدار غذا با کاهش یا افزایش بین %5 تا %10 غذا ی روزانه استخرها کنترل می شود. این یک روش مناسب برای کارشناس مستقر در مزرعه می باشد. اما  شرایط آب وهوایی در این روش تاثیر گذار است.

2-                                                  تنظیم افقی غذادهی: در این روش مقدار بین %2تا%5 غذا برای تنطیم وتعدیل غذا در هر روز  به صورت یکسان ممکن است کاهش یا افزایش یابد.که البته شرایط آب وهوایی در این روش نیز تعیین کننده است.

3-                                                  استفاده از میان وعده غذایی: زمانی استفاده می شود که در میگوهای استخر اختلاف سایز مشاهده شود. در این روش حدود نیم ساعت بعد از غذادهی  با استفاده از تقریبا %20 غذای آن وعده ،در استخر غذادهی می شود. این کار باعث می شود که میگوهای ریز که در مرحله اول غذادهی تغذیه نکرده ،نیز تغذیه کنند وکم کم اختلاف سایز از بین برود.

4-                                                  فاکتورهای موثر در کنترل سینی های غذادهی:

عوامل زیر می تواند در خورده شدن غذا در سینی های غذادهی و کنترل  آن تأثیر گذار باشد:

·                                                      اندازه وطراحی سینی غذادهی.

·                                                      درصد غذای ریخته شده در سینی و زمان چک کردن آن.

·                                                      نحوه غذا ریختن در سینی غذادهی.

·                                                      سرعت قرار دادن سینی غذادهی در آب.

·                                                      روش غذادهی.

·                                                      میانگین وزنی میگو

·                                                      تراکم وتعداد سینی غذادهی در استخر.

5-                                                  اندازه سینی غذادهی: سینی های غذادهی در اندازه های مختلف ساخته می شوند. به تعدای از اندازه های سینی غذادهی در زیر اشاره می شود.

اندازه

مساحت

حداکثر گنجایش غذا

0.5متر*0.5متر

0.25 متر مربع

300 گرم

0.7متر*0.7متر

0.49 متر مربع

700 گرم

1 متر*1 متر

1 متر مربع

1000 گرم

مقادیر فوق ماکزیمم غذایی است که می توان با توجه به مساحت هر سینی غذادهی در آنها ریخت. این مقدار غذابا توجه تعداد سینی های موجود در استخر متفاوت است . مثلا مقدار غذایی که در سینی های استخری که دارای 4 سینی غذادهی است با استخرهایی که 6 سینی غذایی دارد متفاوت است.

چگونگی کنترل غذادهی با توجه به مشاهدات سینی غذادهی

وضعیت  تغذیه

عکسل العمل (بعد از روز40 پرورش)

همه سینی های غذادهی بعد از 1.5 ساعت خالی باشد.

غذابه مقدار%10 برای روز بعد افزایش یابد.

%75 سینی های غذادهی بعد از 1.5 ساعت خالی باشد.

غذابه مقدار%5 برای روز بعد افزایش یابد.

%50 سینی های غذادهی بعد از 1.5 ساعت خالی باشد.

غذا برای روز بعد ثابت بماند.

%0-1 سینی های غذادهی بعد از 1.5 ساعت خالی باشد.

برای روز بعد غذا %10 کاهش یابد..