تولید پایدار میگو و مدیریت سلامت آن در استان هرمزگان

تولید پایدار میگو و مدیریت سلامت آن در استان هرمزگان

مدیریت سلامت میگو

بیماریها یکی از بزرگترین موانع آبزی‌پروری پایدار هستند. بیماریهای میگو از بحثهای خیلی پیچیده هستند که با مدیریت خوب و مدیریت مناسب سلامت میگو قابل کنترل می‌باشند. مدیریت سلامت میگو از جنبه‌های خیلی مهم پرورش میگو است. مدیریت سلامت میگو یک مفهوم گسترده است که باعث می‌شود میزبانها و بیماریزاهای محیطی را بشناسیم و مدیریت نمائیم. خیلی سخت است که خطر بیماری را از آبزی‌پروری بطور کامل حذف نمائیم زیرا بیماریزاها در هر جایی قابل دسترس و منتظر فرصت هستند. هدف بایستی کاهش خطر بیماری باشد و تأثیر آن عبارتست از:

-         عملیات علمی ساده برای کاهش احتمال

-         معرفی عامل بیماری از طریق لاروهای میزبان

-         تکثیر عامل بیماری‌زا و شیوع بیماری

-         و تبعات بعدی آن

چالشها

در صنعت پرورش میگو چالشهای زیادی وجود دارد. صنعت پرورش میگو یک ساختار سازمان یافته زنجیری است. حلقه‌های زیادی در این صنعت وجود دارد. از قبیل مراکز تکثیر میگو، پرورش‌دهندگان، عمل آوران و سازمانهای دولتی و غیره، بنابراین هر ساله چالشهای زیادی فراروی این صنعت قراردارد. نیازهای اساسی برای پرورش میگوی پایدار عبارتند از:

·        منابع انسانی ماهر کافی

·        سیستم اطلاعاتی مناسب و هماهنگی بین حلقه‌های مختلف این صنعت

·        زیر‌ساخت مناسب برای غربال کردن و تشخیص تک تک مشکلات

·        وفق دادن یا همراه شدن با فن‌آوریهای جدید

·        افزایش کارایی، تولید بیشتر با هزینه تولید کمتر

آگاهی از خطر و راه حل

استفاده از مواد شیمایی و محصولات سالم همان مدیریت سلامت میگو نیست. دانش پایه شناخت میگو و نیازهایش برای کاهش استرس میگو و ارتقای روشی برای مدیریت بهتر سلامت میگو ضروری است.

نیاز به علم در هر مرحله از جمع‌آوری مولد، مدیریت تکثیر میگو و عملیات پرورش میگو وجود دارد.

خطر منفرد و راه حل منفرد وجود ندارد. مثالهای خوبی وجود دارد از قبیل بیماریهای ویروسی میگو نظیر لکه سفید در مزارع پرورشی در آبادان و بوشهر‌. برای تولید پایدار، آگاهی و علم در همه حلقه‌ها بسیار مهم است. در آّبزی‌پروری خیلی چیزها اتفاق می‌افتد هم در مراکز و هم در مزارع پرورشی. یک انحراف کوچک از استاندارد ممکن است مهلک باشد و منتهی به مشکلات عمده شود. در ایران استراتژی مدیریت سلامت میگو در سطوح تولیدی ( مراکز تکثیر، مزارع پرورشی) مناسب نیست.

برنامه و طرح پیشنهادی

شیلات ایران زحمت زیادی برای گسترش صنعت پرورش میگو متحمل می‌شود تا تولید میگو را در سطح کشور افزایش دهد. گسترش صنعت پرورش میگو نه تنها ارزآور برای این کشور است بلکه در مناطق روستایی ایجاد شغل می‌نماید که این موضوع برای بهبود اقتصادی، کاهش فقر و رفع نیازهای جامعه بسیار مهم است. برای گسترش صنعت آّبزی‌پروری و بهبود تولید میگو در این استان، شیلات ایران بایستی چندین گام برای موثر کردن و سازماندهی این بخش بردارد.

پیشنهادات

1-    تشکیل واحدی  برای بررسی سلامت میگو در مولدین، مراکز تکثیر و مزارع پرورش

2-    کیفیت پست‌لارو بایستی بهبود داده شود و پرورش‌دهندگان میگو بایستی آنرا انتخاب کنند و با آداپتاسیون مناسب ذخیره‌سازی نمایند.

3-    کیفیت غذای میگو در این استان بایستی بهبود داده شود.

4-    تولید و استفاده از غذای دست‌ساز بایستی بطور مناسب با کد دامپزشکی کنترل شود.

5-    برق بایستی فوراً به همه مزارع داده شود.

6-    امکان  پمپ نمودن آب به میزان کافی بایستی وجود داشته باشد.(ظرفیت پمپ برای تعویض آب 15-10درصد در روز)

7-    مدیریت و برنامه‌ریزی بهتر ذخیره‌سازی و پرورش

8-    انتخاب زمان مناسب برای ذخیره‌سازی و پرورش

9-  منابع انسانی بایستی به خوبی آموزش داده شوند، افراد ماهرتر بویژه در مراکز تکثیر و مزارع پرورشی ضروری است. هر مزرعه حداقل بایستی یک کارگر ماهر (تکنسین، مدیر مزرعه، مالک مزرعه) داشته باشد.

10-پارامترهای آب، تغذیه میگو و وضعیت سلامتی میگو بایستی ثبت شود.

طرح و برنامه

·        تولید و استفاده از غذای دست‌ساز بایستی مناسب با کد فعالیت و نظارت مستمر دامپزشکی انجام شود.

·        ارتباط برق یا برق‌دار شدن سایتها بایستی کامل شود.

·        می‌توان از پرورش‌دهندگان خواست تا تکنسین استخدام کرده تا به آنها کمک نماید.

مدیر مزرعه ، تکنسین مزرعه

خیلی از پرورش‌دهندگان برای کاهش هزینه تولید، تکنسین یا افراد ماهر را کاهش داده و مستقیماً به کارگران وابسته‌اند. نه تکنسین یا مدیر مزرعه قابل دسترس در مزرعه وجود دارد نه خود پرورش‌دهندگان. ضروری است حداقل یک فرد تکنیکی مسئول در مزرعه برای چک کردن سینی‌های غذادهی، مدیریت غذا و ثبت میزان غذا قابل دسترس باشد تا پارامترهای آب را اندازه‌گیری نموده و مزرعه را مدیریت نماید.

وسایل و ثبت پارامترهای آب

اغلب مزارع در سایت تیاب وسایل برای ثبت کیفیت آب ندارند. توصیه می شود حداقل شفافیت آب، درجه حرارت pH، شوری و رنگ آب را روزانه چک و ثبت نماید.

برنامه ریزی

1-    تشکیل کمیته همکاری فنی جداگانه برای مراکز تکثیر میگو، مزارع پرورشی و تولید غذا

2-    سازگار شدن با عملیات مدیریتی بهتر(BMP)

3-    صدور گواهی کیفیت برای پست‌لارو در مراکز تکثیر

4-    هماهنگی برای فرمول‌نویسی، انتخاب اجزای غذایی و تهیه غذای میگو

5-    اطلاعات کیفیت آب، غذای میگو و مدیریت استخرها

·        تشکیل گروه کارشناسی برای برنامه‌ریزی بهتر گونه‌ها، تراکم، دوره پرورش و سیستم پرورشی

·        آموزش افراد برای پرورش میگو، تکثیر و مولد‌سازی

·    تشکیل کمیته هماهنگی بین پرورش‌دهندگان میگو، صاحبان مراکز تکثیر و عمل‌آوران برای اینکه در مورد گونه‌ها، زمان تولید، قیمت و کیفیت کنترل تصمیم اتخاذ گردد.

برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری

·        گذاشتن فرد ماهر در مزرعه جهت کنترل، مدیریت و جمع‌آوری اطلاعات بهتر

·        تهیه وام و حمایت مالی برای خرید وسایل اندازه‌گیری پارامترهای آب و هواده

·        توسعه آزمایشگاه و قراردادن یک فرد آموزش‌دیده ماهر برای بررسی پلانکتونی، باکتریها و پارامترهای شیمایی دیگر

·        جمع آوری روزانه و هفتگی نمونه‌های آب برای تجزیه و کنترل آن

·        در نظر گرفتن پاداشهای مناسب در همه سطوح، مراکز تکثیر، تکنسینهای مزارع، مدیران و کارگران

  برگرفته شده از گزارش آقای ساهو