آسیب شناسی مراکز تکثیر لارو میگو در ایران

آسیب شناسی مراکز تکثیر لارو میگو در ایران

اشاره :

تولید بچه میگو فرآیندی است که در مراکز تکثیر با هدف تامین بچه میگوی مورد نیاز مزارع میگو و بعنوان یک بنگاه اقتصادی آبزی پروری مطرح است .  و با توجه به اینکه  سیستم پرورش میگو در ایران مبتنی بر تهیه بچه میگو از مراکز تکثیر پایه ریز ی

شده بود لذا همزمان با توسعه مزارع پرورش میگو  ایجاد مراکز تکثیر لارو میگونیز در دستور کار قرار گرفت . اگر چه توسعه این بخش از صنعت در بخش خصوصی کمی دیر تر از مزارع میگو بود و تا قبل از آن برنامه ریزی شده بود تا لارو مورد نیاز از طریق مراکز وابسته به دولت تامین شود که برای تولید انبوه نمی توانست جوابگو باشد  ولی در الگوی توسعه و ایجاد انگیزه و پایه ریز ی بخش بسیار موثر و راهگشا بود و از آنجاییکه تولید بچه میگو برای فعالیت مزارع ضروری بود در طی سالهای اجرای برنامه توسعه مزارع میگو  تعداد و ظرفیت این مراکز به حد موردنیاز  افزایش یافت. ولی در ادامه  به دلیل رکود حاصل در صنعت و عدم تقاضا، برخی از این مراکز در سالهای 82 و 83 مورد بهره برداری قرار نگرفتند و مراکز بهره برداری شده نیز با تمام ظرفیت  خود فعالیت نکردند

سابقه :

مرکز تکثیر میگوی کلاهی، قدیمی ترین مرکز تکثیر میگو در ایران و استان هرمزگان است. در سالهای اجرای برنامه توسعه میگو  13 مجوز برای احداث مراکز تکثیر میگو در این استان صادر شد و با در نظر گرفتن ظرفیت مزارع میگو  این تعداد به  17 مجوز افزایش یافت که با رکود  پرورش میگو تنها همان 13 واحد به مرحله تولید رسیده و  پاسخگوی نیاز مزارع بودندو سایر مجوزها در مراحل ابتدایی متوقف و توسعه نیافت . و در حال حاضر تنها 8 مرکز تکثیر به فعالیت مشغولند

 تکثیر میگو در استان بوشهر با فعالیت مرکز بندرگاه در سال 1368 آغاز شد  و  با احداث مرکز بزرگ تکثیر میگو در حله ادامه یافت. در سال 1375 با صدرو مجوز تکثیر برای بخش غیر دولتی کار احداث و بهره برداری از مراکز تکثیر آغاز و در حال حاضر 21 مرکز تکثیر میگو متعلق به بخش غیر دولتی آماده بهره برداری هستند

در استان خوزستان و در سالهای اولیه توسعه پرورش میگو، مرکز تکثیر میگوی بندر امام خمینی ( متعلق به شیلات ایران) تنها مرکز استانی تولید کننده بچه میگو به شمار می رفت. در سال 1376 مجوز ساخت 10 مرکز تکثیر در استان خوزستان صادر گردید که اولین مرکز تولید آزمایشی خود را در سال 1378 به انجام رساند.  و بعد از آن  6 مرکز متعلق به بخش غیر دولتی در نزدیکترین فاصله به مجتمع پرورش میگو   احداث و مورد بهره برداری قرار گرفتند.

در استان  سیستان و بلوچستان  اولین مرکز تکثیر میگو در سال 1376 در این استان مورد بهره بردرای قرار گرفت و در حال حاضر 7 مرکز تکثیر  میگو  استان آماده بهره برداری هستند (1)

(میزان تولید بچه میگو در کشور طی سال 80-73  -   هزار قطعه ) –  (2)

سال	1373	1374	1375	1376	1377	1378	1379	1380
تولید بچه میگو	282	18000	24700	57000	114000	306000	532000	828000

ماخذ : سالنامه آماری سازمان شیلات ایران

(میزان تولید بچه میگو در کشور طی سال 90-81   -  هزار قطعه )

سال	1381	1382	1383	1384	1385	1386	1387	1388	1389
تولید بچه میگو	683000	764300	1142703	797468	642900	397360	733549	532482	682000

ماخذ : سالنامه آماری سازمان شیلات ایران

آسیب شناسی

فعالیت تکثیر میگو در بخش خصوصی پس از توسعه و آغاز طرح ها ی پرورش میگو شروع شد و قبل از آن بصورت محدود تولیدات بخش دولتی و در مواردی واردات لارو گونه مونودون از کشور مالز ی تامین کننده لارو مزارع تازه تاسیس و یا استخرهای ترویجی مراکز دولتی بود .بر خلاف مزارع میگو که سرمایه گذاری دولتی در احداث زیر ساختها و ایجاد مجتمع های پرورش میگو عاملی برای جذب سرمایه گذاران در این بخش بود  و راه آنان را هموار نمود، دولت در اجرای طرح های تکثیر میگو هیچگونه حمایت سرمایه گذاری زیر ساختی نداشت و  نیاز به تامین بچه میگو و ضرورت ایجاد فعالیت های پیشین در این  حرفه عاملی شد تا بتدریج واحدهای تکثیر میگو در کشور احداث و به فعالیت بپردازند و  از این روی مشکلات آنان بصورت مستقل مورد توجه قرا ر نگرفت و تحت شعاع پرورش کمتر به موضوع مبتلا به آنان پرداخته شد و  همواره با چالش هایی مواجه بود ه اند که به برخی از آنها اشاره خواهد شد .

1-       حضور خارجی ها در مراکز تکثیر لارو میگو

تولیدات مراکز دولتی و تولید آزمایشی مراکز تکثیر بچه میگو ی بخش خصوصی که تازه فعالیت تولیدی خودرا آغاز نموده بودند هیچگاه به تولید انبوه نرسید و برای برون رفت از این مشکل مدیران این مراکز دست به دامان کارشناسان و یا در واقع کارگران تجربی کشور تایلند و متعاقب آن هند ، فیلیپین  ، و... شدند که یکباره تحولی در تولید ایجاد و عطش مدیران را در جذب این افراد   دو چندان کرد و بخت نیز با آنان یار بود و شکوفایی وسود وسوسه انگیز پرورش میگو   در آن سالها سیل خارجی ها  را  روانه مراکز تکثیر ایران نمود . با وجود اینکه گونه ایران متفاوت از گونه غالب جنوب شرق آسیا بود ولی تبحر آنان در تولید تعجب آور و فرصتی برای عرض اندام کارشناسان داخلی بوجود نیاورد و آنان نیز که میدان را خالی میدند یکه تاز میدان بوده و کار به جایی رسید که فوت کوزه گر ی را نشان کسی نداده و حتی برچسب های نوشته شده به زبان تایلندی بر روی مواد مورد استفاده را نیز بصورت محرمانه از بین میبردند  و اینجا بود که اعتماد بنفس کارکنان داخلی را تضعیف   و عطش مزرعه داران را تقویت کردند  و باورهای غلط را پایه ریزی نمودند . و بعدها نیز با تغییر گونه،  پای کارشناسان کشور اکوادور نیز به صنعت تکثیر میگوی ایران باز شد

با گذشت بیش 15 سال از تولید تجار ی مراکز تکثیر هنوز این فعالیت وابسته به کارکنان خارجی است و این در حا لی است  که طی چند سال گذشته  فارغ التحصیلان زیادی در رشته شیلات  وارد بازار کار شده واکثرا" در مشاغل غیر مرتبط حضور دارند . و با وجود اینکه تعدادی از آنان در مراکز تکثیر مشغول به کار هستند هنوز نتوانسته اند بطور مستقل مدیریت تولید را بعهده گیرند  و تا جاییکه برای متولیان امر نیز مشکلاتی ایجاد شده است  تا حضور افراد خارجی را که نیاز به اخذ مجوزکار  از ارگانهای مسئول دارد با توجیه اینکه ازآنان برای  آموزش  استفاده میشود مجوزها ی لازم اخذ میگردد هر چند که تا  چند سال آینده دست آنان رو خواهد شد و امکان عدم صدور مجوز وجود خواهد داشت که در این صورت نیروی جایگزین تربیت نشده است برخی از دلایل عدم حضور آنان در مراکز تکثیر  و عدم رغبت مالکین این مراکز به حضور این متخصصین در این صنعت بیان میگردد

-     پرورش دهندگان بر این باورند که لاروها ی تولید شده توسط خارجی ها از سلامت و بازماندگی بالاتری نسبت به لارو تولیدی توسط متخصصین داخلی برخوردارند و این موضوع را بدون ذکر دلیل و استدلال بیان میکنند و تنها ناشی از یک فرهنگ سازی غلط   از گذشته است . در صورتیکه سلامتی لارو  ودر صد  بازماندگی بستگی به مولدین سالم و تغذیه مناسب مولدین و تغذیه مراحل لاروی دارد

-          عدم اعتماد مالکین مراکز تکثیر نسبت به متخصصین داخلی

عدم اعتماد به توانایی متخصصین داخلی از سوی مالکین مراکز تکثیر سبب شده است  زمانی که کارشناسان جوان و با انگیزه ایرانی  پا به عرصه تولید می گذارند دچار دلسردی شده و سبب عدم خود باوری  و کاهش توانایی شده و فرصتی برای عرضه توانایی پیدا نمی کنند و این عدم اعتماد مالکین سبب میشود تامالکین  تفاوت قابل توجهی بین امکانات تولید و رفاهی   و دستمزد ی  این دو گروه قایل شوند بعنوان مثال امکانات مورد درخواست خارجی ها به هر طریق ممکن تامین ولی در مقابل کارشناسان داخلی عنوان میشود که باید از امکانات موجود استفاده نمایید .

-          مسئولیت پذیری کارگران در مقابل خارجی ها

به نحوی با کارشناسان داخلی برخورد شده است که سبب میشود کارگران در مقابل مسئولیتی که از جانب کارشناسان داخلی به کارگران محول میشود با کمترین دقت و مسئولیت پذیری انجام میشود و کارشناسان ناچار میشوند تا جزیی ترین کارها را خود راسا" انجام داده و فرصتی برای بهبود امر تولید بکار فراهم نگردد (3)

این عوامل موجب میشود تا کارشناس نتواند همه ساله در یک مرکز مشغول بکار شود و در نهایت کار خودرا رها کرده و اگر فرصتی پیش آید   جذب شغل غیر مرتبط میگردد . 

2-       وابستگی به نهاد های وارداتی

تمامی نهاده های تولید اعم از انواع سیست و فرآوردهای آرتمیا ، غذاهای مکمل و مواد شیمیایی و دارویی و حتی در برخی موارد مولد وابسته به واردات بوده که فعالین این بخش بر اساس سلیقه و توان مالی و پیشنهاد کارکنان خارجی اقدام به ورود بی ضابطه  و خارج از نظارت بهداشتی از مبادی غیر مجاز می نمایند که معضل بزرگی فرا روی صنعت است بطوریکه در بسیاری از موارد انگشت اتهام وقوع و بروز بیماری در کشور متوجه همین نهاد های وارداتی است . متاسفانه علی رغم توسعه صنعت هنوز در زمینه انتقال تکنولوژی و تولید غذای مکمل سرمایه گذاری لازم انجام نشده است که شاید ناشی از  عدم توجیه اقتصادی به لحاظ نیاز محدود این نهادها در سطح کشور باشد که محدودیت مقدار مورد مصرف  با ظرفیت یک واحد تولیدی که مختص این صنعت ساخته شود متناسب  و دارای صرفه و توجیه اقتصادی نباشد . در این خصوص لازم است تا بررسی های اقتصادی بیشتری انجام شود و  یا حداقل تجار وارد کننده این رغبت را پیدا کنند تا از طریق اخذ نمایندگی از تولید کنندگان معتبر جهانی این نوع نهاد ها را بصورت نظارت شده به کشور وارد و در اختیار تولید کنندگان بچه میگو قرار دهند .

3- عدم توجه به توسعه مولدسازی میگو

میگوی مولد به عنوان ماده اولیه بخش تکثیر برای تامین بچه میگوی مورد نیازمزارع نقش حیاتی دارد . با توجه به توسعه صنعت تکثیر و پرورش میگو در کشور ، نیاز به تامین مولدین مناسب جهت تامین بچه میگوی با کیفیت مورد نیاز، افزایش یافته است. از مهمترین مشخصات مولد قابل قبول در تکثیر و تولید پست لارو پاک بودن از عوامل بیماریزای مهم و دارا بودن مشخصات و صفات ژنتیکی مطلوب ( رشد سریع و مطلوب، حصول میانگین وزن بالا در طول مدت پرورش، مقاومت در مقابل شرایط نامطلوب محیطی و بیماریها و ....) میباشد.

با تغییر گونه از سفید هندی به ایندیکوس جایگزینی مولدین وحشی با نوع پرورشی آن که بهترین گزینه شناخته  شده بود به مرحله عمل درآمد استفاده از مولدین پرورشی به عنوان یکی از راههای پیشگیری از بروز بیماریها در مزارع پرورش میگو مورد توجه و تائید قرار گرفته است. در کنار موارد اشاره شده فوق در خصوص کنترل بیماریها، بهبود کیفیت لاروهای تولیدی با انتخاب اصلح از مولدین یا کیفیت در کنار افزایش میانگین وزنی میگوهای پرورشی با ذخیره سازی لاروهایی  که دارای ذخایر ژنتیکی مناسب می باشند ضمن کوتاه کردن طول مدت پرورش و بهبود سایز محصول باعث اقتصادی شدن این صنعت خواهد شد. در این ارتباط  افزایش ژنهای با کیفیت میتواند باعث افزایش کیفیت نهائی محصول کشور و نهایتا" تولید اقتصادی آن گردد.

متاسفانه در وضعیت موجود مولد سازی به شیوه بسیار ابتدایی در استخرهای پرورشی انجام شده و در فصل تکثیر به مراکز تکثیر انتقال می یابند . تاسیس و راه اندازی یک مرکز اختصاصی  برای تامین مولدین پرورشی مورد نیاز تولید با هدف تامین میگوی مولد ایمن و سالم  در شرایط قرنطینه با اجرای دستور العملهای زیست ایمنی و کاهش خطر ورود عوامل بیماری زا،  امکان برنامه ریزی  اصولی برای به گزینی و ارتقاء کیفیت رشد بچه میگو از طریق  اجرای برنامه های ژنتیک ، فراهم نمودن زمینه برنامه ریزی از سوی مراکز تکثیر برای تامین به موقع  بچه میگوی مزارع طرف قرارداد و اجرای طرح های ژنتیکی اصلاح نژاد و به گزینی مولدین تحت نظارت کارشناسان عالی رتبه داخلی و خارجی  و تولید میگوهای مولد اصلاح شده با کیفیت برتر تحت شرایط بهداشتی و قرنطینه ای و دراختیار قرار دادن این مولدین جهت تولید بچه میگوهای مورد نیاز مراکز تکثیراز ضروریات این صنعت خواهد بود

4-       عدم هماهنگی بین مراکز تکثیر و مزارع میگو

تولید در مراکز تکثیر بصورت تولید خطی است  بدین معنی که در طول فصل تکثیر لازم است تا با توجه به ظرفیت مرکز یک روند تولید مستمر و منظم برنامه ریزی شود و بر این اساس نسبت به تامین نهاده های تولید از قبل برنامه ریزی شود . متاسفانه فرهنگی باب شده است که مزرعه داران با حلقه اول و پایه تولید هیچوقت هماهنگ نبوده و مدیران مراکز تکثیر به دلیل عدم رغبت مزرعه داران به عقد قرار داد ، توان برنامه ریزی و پیش بینی تولید را پیدا نمی کنند و مجبورند ریسک سرمایه گذاری را تقبل کرده و در حد برآورد و پیش بینی و حدس  و گمان اولیه اقدام به تولید نمایند که این مشکل موضوعی شده است تا روند تولید و توزیع بچه میگو از روند متعادل و خطی خارج و همواره در مقاطعی با انبوه لارو تولید شده و نبود مشتری و در مقطع زمانی دیگر کمبود لارو و خالی ماندن ظرفیت پرورش را به دنبال داشته باشد از سوی دیگر وابستگی مراکز تکثیر به واردات و نوسانات نرخ ارز، چالش ها  و چانه زنی های زمانبر و وقت کشی در توافق قیمت بوجود آورده است که مانع از انجام برنامه ریزی تولید شده است .

5-       نقدینگی

وابستگی مراکز تکثیر به واردات نهاد ها و دستمزد کارکنان خارجی با ارز آزاد ، فعالین این بخش  را در وضعیتی قرار داده است که حجم هزینه کرد نقدی آنان افزایش یابد و امکان پرداخت اقساطی وجود ندارد حال آنکه پرورش دهندگان توقع دارند تا لارو خود را بصورت شرایطی  و نسیه خریدار ی و تسویه حساب را به پس از برداشت موکول نمایند به دلیل ضعف  مالی و نیاز به برگشت سریع تعهدات مالی برای همه مدیران مراکز تکثیر این انعطاف وجود ندارد تا شرایط پرورش دهنده را بپذیرند و این نیز خود مانعی است برای تاخیر در عقد قرار داد.

6-       و سایر

علی رغم پر مخاطره بودن فعالیت تکثیر میگو  تا کنون تحت  پوشش بیمه محصولات کشاورزی  که مورد توافق تکثیر کنندگان باشد قرار نگرفته است .

تاخیر در تحویل بچه میگو از pl 12    به بعد علاوه بر افزایش هزینه تولید  ، تلفات و کاهش تولید نیز در پی خواهد داشت و مانع از تحقق تولید و در آمد پیش بینی شده میگردد

تطبیق شرایط بهداشتی با پروتکل سازمان دامپزشکی و الزام حضور ناظر دامپزشکی در هر مرکز تکثیر از جمله چالش هایی است که یکی دو سال اخیر این مراکز با آن موجه اند و پرداخت دستمزد یکساله در قبال فعالیت حداکثر شش ماهه از جمله این مشکلات محسوب میگردد که تنش هایی را فیمابین متولیان امور و صاحبان این مراکز ایجاد نموده است .

منابع :

1-       طرح جامع توسعه  پایدار تکثیر و پرورش میگو- سازمان شیلات ایران - شهریور 1385

                     2 -     سالنامه آماری سازمان شیلات ایران- معاونت برنامه ریزی و توسعه مدیریت – دفتر برنامه و بودجه

              3 -     رئوفی ،مرتضی و کمالی ، مهدی ، بررسی علل حضور خارجی ها در مراکز تکثیر میگو - 1392

شیلات از تولید و پرورش جلبک دریایی در استان هرمزگان حمایت میکند

شیلات از تولید و پرورش جلبک دریایی در استان هرمزگان حمایت میکند .

بندرعباس- معاون آبزی پروری اداره کل شیلات هرمزگان با اشاره به وجود شرایط مناسب گفت: از کارآفرینان و متقاضیان سرمایه گذاری در خصوص تولید و پرورش جلبک دریایی در آبهای این استان حمایت می شود

مهندس علی کریمی چهارشنبه در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار ایرنا، از جمله این حمایت ها به اعطای دانش فنی و کارشناسی رایگان و معرفی آنان به بانکها برای دریافت تسهیلات ارزان قیمت اشاره کرد.
وی اضافه کرد:نتایج مثبت یک طرح تحقیقاتی که به صورت پایلوت در کانال تامین آب مزارع پرورش میگو ی این استان در روستای تیاب میناب انجام شد نشان می دهد که هرمزگان در زمینه پرورش جلبک دریایی به ویژه نوع گراسیلاریا لانگیسما شرایط مناسب و خوبی دارد.
وی اضافه کرد: دراین تحقیقات که از تجارب کشورهای برتر تولید کننده جلبک مانند ژاپن، هند و ایتالیا نیز استفاده شده نشان می دهد که کیفیت مواد استحصالی از جلبک های سواحل جنوبی ایران با محوریت هرمزگان برتر از دیگر نقاط است.
این مقام مسوول ادامه داد: هرچند فرصت های بسیار مناسبی در بخش شیلات برای سرمایه گذاران وجود دارد اما با توجه به سود دهی بالا و وجود بازارهای صادراتی تولید جلبک از مزیت های بیشتری برخوردار است.
مهندس کریمی بهترین زمان مناسب برای پرورش جلبک در آبهای این استان را نیمه دوم آذرماه تا نیمه فروردین ماه ( چهار ماه) عنوان کرد و گفت: طی این مدت، با هر دوره پرورش به مدت چهل تا ‎ ۴۵روز می‌توان چهار بار جلبک تولید کرد.
به گفته وی،ازهر چهارکیلوگرم جلبک تر می‌توان یک کیلوگرم جلبک خشک و از هر ‎۱۰ کیلوگرم جلبک ترنیز می‌توان یک کیلوگرم آگار که در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی کاربرد و متقاضیان فراوانی دارد برداشت کرد.
به گفته این مقام مسوول در اداره کل شیلات هرمزگان، از هر هکتار مزرعه و یا کانال پرورش می توان طی یک دوره ۴۵ روزه نزدیک به ۲۰ تن جلبک دریایی تر، تولید و برداشت کرد.
آگار یا ژلوز نوعی پلی ساکارید است که در آب گرم به نسبت ۱ تا ۲% به ژلاتین تبدیل می شود و در نساجی ، کنسرو سازی، لاستیک سازی ، شیرینی سازی، تهیه میوه، شربت، داروسازی و لوازم آرایشی ، کاربرد دارد.
تهیه محیط کشت و خالص سازی انواع میکرو ارگانسیم ها، الکتروفروز، کروماتوگرافی برای تولید حشره کش ها، پایدار کننده، محلول های کلسترولی، پرورش گل و همچنین پوشش دار کردن کاغذ از دیگر کاربرداهای آن است.
مهندس کریمی با اشاره به کاربرد وسیع جلبکها در زمینه کشاورزی، تصفیه آب، تامین علوفه و مکمل غذایی دام، طیورو آبزیان ادامه داد: امروزه در کشورهای صنعتی ازجلبکها در صنایع غذایی، بهداشتی و دارویی در سطح وسیعی استفاده می‌شود.
در منابع مطالعاتی آمده است: جلبک ها از جمله موجودات مهم دریایی هستند که به صورت مستقیم و غیر مستقیم در تغذیه انسان وتولید مواد شیمیایی مختلف به کار می روند طوریکه بخش عمده ای از در آمد حاصل از بیوتکنولوژی دریایی به این موجودات اختصاص دارد.
امروزه بهره برداری از جلبک ها در ابعاد صنعتی ، کشاورزی ، دارویی و غذایی بسیار گسترش یافته و فن آوری مدرن برای تولید و بهره برداری از آنهادر کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان مورد استفاده قرار می گیرد.
جلبک ها دارای انواع اسیدهای چرب ، آمینواسیدها ، پروتئین ها، پلی ساکاریدها، مونوساکاریدها، مواد معدنی و ویتامین ها هستند که کاربرد وسیعی در کشاورزی پژوهش های زیستی، تصفیه آب ، تامین علوفه، مکمل های غذایی دام، طیور و آبزیان و همچنین تامین سلامت انسان دارند. ک/۳
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران ( ایرنا)

۵۱۲/ ۱۵۳۹

تولید 350 میلیون قطعه بچه میگو در هرمزگان

جارپرس_ معاون آبزی پروری شیلات هرمزگان از تولید 350 میلیون قطعه بچه میگو در استان هرمزگان از ابتدای فصل تکثیر لارو میگو تاکنون خبر داد.

به گزارش جارپرس از روابط عمومی اداره کل شیلات هرمزگان،علی کریمی با بیان این خبر گفت: با توجه به اینکه تولید بچه میگو تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت امیدست در پایان این فصل به میران تولید چشمگیری دست یابیم.

وی ادامه داد :این میزان بچه میگو به منظور تولید میگوی پرورشی مورد نیاز در هزار و 100هکتار از استخرهای پرورشی استان  رها سازی شده است

وی خاطر نشان شد: در حال حاظر تعداد 9 مرکز تولید بچه میگو در شهرستانهای جاسک،میناب ،سیریک و قشم در حال فعالیت هستند.

معاون آبزی پروری شیلات هرمزگان تصریح کرد که این مراکز برای مردم استان بیس از 150 نفر اشتغال زایی مستقیم به همراه داشته اند.

(منبع : پایگاه خبری جارپرس)

نخستین کروکودیل‌های ایرانی تا سه ماه دیگر متولد شوند.

نخستین کروکودیل‌های ایرانی تا سه ماه دیگر متولد شوند.

اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در کشور از آغاز تکثیر این خزنده نیمه آبزی خبر داد و گفت: مرحله تخم‌گذاری کروکودیل‌های وارداتی آغاز شده است و پیش‌بینی می‌شود، اولین کروکودیل‌های ایرانی تا سه ماه دیگر متولد شوند.
به گزارش نامه ،مژگان روستایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: با توجه به این که عملیات ساختمانی اولین مزرعه پرورش کروکودیل در کشور که از حدود دو سال نیم گذشته آغاز شده بود به پایان رسید و کروکودیل‌های مولد وارداتی به مرحله‌ تخم‌گذاری رسیدند، اولین‌ کروکودیل‌های ایرانی پرورشی تا اوایل زمستان به دنیا می‌آیند.
وی خاطرنشان کرد: کروکودیل‌های مولد و پیش مولد از کشورهای مالزی و تایلند به کشور وارد و از سوی سازمان دامپزشکی تایید شد که اکنون در مرحله تخم‌گذاری حدود 40 تخم کروکودیل تولید شده‌اند.
اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در کشور با بیان اینکه همه تخم‌های کروکودیل به دنیا نمی‌آیند، گفت: حدود سه تا چهار سال طول می‌کشد که هر بچه کروکودیل به سن کشتار برسد و پس از کشتار نیز باید بازاریابی مناسبی در این زمینه صورت گیرد.
روستایی با بیان اینکه کروکودیل درآمدزایی بالایی دارد، افزود: گرچه از ابتدای آغاز این کار هم می‌دانستیم که پرورش کروکودیل دیر بازده است و تا کنون درآمدزایی چندانی نداشته‌ایم اما اگر از همان سال‌های اول بچه کرکودیل وارد می‌کردیم تا پایان امسال می‌توانستیم پوست تولید کنیم.
وی ادامه داد: پوست کروکودیل هم در داخل کشور مشتری دارد و هم خارج از کشور؛ کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپایی مشتری پوست کروکودیل هستند اما خودمان هنوز آمادگی نداریم.
اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در کشور با اشاره به راه‌اندازی پارک کروگودیل در جزیره هنگام قشم اظهارکرد: بازدید از مزارع پرورش کروکودیل همیشه یکی از دیدنی‌های کشورهای گردشگرپذیر بوده است و این موضوع در نقشه‌های گردشگری این کشورها وجود دارد چون حیوان خاصی است و مردم علاقه زیادی به تماشای آن دارند.
روستایی گفت: با راه‌اندازی این پارک و از محل درآمدهای حاصل از گردشگران ایرانی و خارجی که عمدتا از اسفند تا فروردین ماه به دیدن مزارع پرورش کروکودیل در قشم می‌آیند، هزینه‌های لازم برای اجرای طرح پرورش کروکودیل تامین شده است.
تکثیر و پرورش کروکودیل پرسودترین صنعت در گروه آبزیان به شمار می‌رود و برخلاف ظاهری وحشتناک و بی‌خاصیت از تمام اعضای بدن این حیوان استفاده اقتصادی و پزشکی صورت می‌گیرد، به گونه‌ای که گوشت این حیوان یکی از مقوی‌ترین گوشت‌های سفید در دنیا محسوب می‌شود؛ به ویژه در طب سنتی چین کاربرد بالایی برای درمان کمردردهای مزمن و دردهای مفاصل دارد.
همچنین عصاره گوشت کروکودیل برای درمان بیماری آسم و آنتی‌بیوتیک خون آن (کروکودیلین) کاهش دهنده بسیاری از سموم شیمیایی، خنثی کننده ویروس HIV، کیسه مثانه و دستگاه تناسلی نر آن به عنوان دارو نیز استفاده می‌شود.
همچنین از دندان و استخوان این خزنده نیمه آبزی برای تولید داروهای ضد سرطان و پوست آن (کروکودیلوز) نیز به عنوان کالای تجاری و مرغوب‌ترین پوست به علت ظرافت و نسوز بودن خرید و فروش می‌شود

به نقل از .www.iranaqua.ir

ضرورت هوادهی در استخرهای پرورش میگو

ضرورت هوادهی در استخرهای  پرورش میگو

اکسیژن محلول یکی از مهمترین فاکتورهای محیطی در پرورش میگو بویژه در شرایط پرورشی در ایران است. اگر تجمع اکسیژن محلول پائین باشد میگو به خوبی تغذیه نمی‌کند و به خوبی رشد نخواهد کرد و آنها را به بیماری حساس خواهد کرد. علاوه بر این جائیکه تجمع اکسیژن خیلی کم است تعدادی یا حتی همه میگوها ممکن است در اثر کاهش اکسیژن بمیرند. به منظور کارایی تبدیل غذایی خوب یا FCR مناسب، درصد بقای بالا و سود کافی پرورش‌دهندگان میگو بایستی میزان اکسیژن محلول در آب استخرها را حفظ نمایند. هوادهی برای منابع طبیعی مکمل اکسیژنی در استخر ضروری است.

قابلیت انحلال اکسیژن در آب

آب دریا می‌تواند مقدار محدودی از اکسیژن را نگه دارد که با فشار اتمسفر ، درجه حرارت و شوری آب متناسب است. در محیط طبیعی اکسیژن از هوا به آب اضافه می‌شود و  بوسیله جریان باد افزایش می یابد. فتوسنتز به عنوان عامل اصلی تولید اکسیژن در آب به حساب می‌آید. مقدار اکسیژن آب با افزایش فشار اتمسفر و کاهش درجه حرارت و شوری افزایش می‌یابد. مقدار اکسیژن در آب به صورت میلی‌گرم در لیتر اندازه گیری می‌شود. تقریباً 20% حجم و فشار گازها در هوا، اکسیژن است. زمانیکه آب در تماس با اتمسفر است، اکسیژن از طریق هوا به آب وارد خواهد شد تا فشار اکسیژن در آب و هوا برابر شود. این شرایط به عنوان تعادل یا درجه اشباع شناخته می‌شود. میزان اکسیژن محلول با افزایش فشار زیاد می شود و با افزایش درجه حرارت و شوری آب، کاهش می‌یابد. حد اشباع اکسیژن در درجه حرارتهای مختلف و شوریهای مختلف متفاوت است.

کاهش اکسیژن

برخی وضعیتها ممکن است به کاهش اکسیژن منتج شود. کمبود اکسیژن محلول (کمتر از 2میلی‌گرم در لیتر) برای حفظ بقاء و رشد میگو در استخر مضر است. کاهش اکسیژن به طور مثال در ارتباط است با:

1- هوای شرجی، ابری و گرم از پایان تیر تا پایان شهریور معمول است. درجه حرارت بالا (بالاتر از 32درجه سانتیگراد) ظرفیت نگهداری اکسیژن در آب را کاهش می‌دهد. پوشش ابر قابلیت دسترسی به نور را محدود می‌نماید و تولید اکسیژن از طریق فتوسنتز را کند می‌کند. بدون باد چرخش آب استخر متوقف می‌شود و میزان نفوذ اکسیژن اتمسفری محدود می‌گردد. آب گرم، مصرف اکسیژن توسط میگو را بوسیله تسریع میزان متابولیسم، افزایش می‌دهد. زمانیکه استخرهای میگو در روزهای آخر پرورش هستند و بیوماس میگو در استخر بالاست میزان غذای مورد استفاده برای استخرها زیاد است. همچنین به طور طبیعی استخرها یک لایه بار آلی به شکل خاک سیاه و مواد بنتوزی در کف استخر دارند و بلوم قابل توجه فیتوپلانکتونی در استخر مشاهده می‌شود. کف استخر و بلوم پلانکتونی در شب بیش از 90% اکسیژن قابل دسترس در استخر را مصرف می‌نماید و اکسیژن قابل دسترس در استخرهای میگو را کاهش می‌دهد. در این مورد کمبود اکسیژن محلول برای پرورش میگو بسیار مضر است.

2-  مرگ ناگهانی فیتوپلانکتونی یا بلوم جلبکی (شکست بلوم)

     ممکن است در نتیجه نور کم خورشید (مثل پوشش ابر در آسمان) برای فتوسنتز، ناکافی بودن       مواد مغذی در استخر (بلوم پلانکتونی زیاد می‌شود که مواد مغذی برای توده پلانکتونی کافی نیست) یا پیر شدن بلوم (سلول گیاهی، پیر شده و قادر به ادامه تولید ‌مثل نیست) اتفاق افتد. میزان اکسیژن،  زمانیکه فیتوپلانکتون مرده، پوسیده می‌شود، کاهش می‌یابد. طی ساعات شب، تراکم فیتوپلانکتون می‌تواند همه اکسیژن را از آب برای تنفس حذب نماید. زمانیکه بلوم می‌شکند، ظاهر آب سیاه می‌شود یا بعد از یک شب شفاف می‌گردد.

3-  لایه‌بندی استخر  

طی ماههای تابستان در استخرهای عمیق، بیش از 3-2 فوت از آب به سرعت گرم می‌شود و کم تراکم‌تر و سبک‌تر از آب عمیق می‌شود. به دلیل اینکه لایه بالایی گرمتر و سبک‌تر است، با آب سرد و عمیق پائینی مخلوط نمی‌شود. آب سرد نزدیک کف استخر راکد می‌شود. اکسیژن در این لایه کم شده و ترکیبات سمی بوسیله باکتریها و مواد آلی پوسیده تولید شود. لایه واقع شده در قسمت عمیق استخر بدون اکسیژن می‌ماندکه این پدیده به دلیل لایه‌بندی آب روی می دهد. در شب زمانیکه اکسیژن در آب استخر کاهش می یابد، لایه بدون اکسیژن ضخیم‌تر شده و باعث می‌شود میگو برای جستجوی اکسیژن به سطح آب بیاید و بالا آمدن ادامه می‌یابد تا اینکه اکسیژن آب افزایش یابد یا موجب مرگ متناوب یا میگوهای بی حال در کناره دایکها می‌شود.

4- تجزیه مواد آلی

       زمانیکه بیوماس میگو در استخرهای بزرگ (اواخر تابستان) زیاد شود، بار آلی یا ضایعات (از قبیل آمونیاک، نیتریت مدفوع و غذای خورده نشده) زیاد می‌شود. ضایعات و مواد آلی تجزیه می‌شوند. این تجزیه، به اکسیژن نیاز دارد و اغلب بیش از آنچه که در استخر قابل دسترس است. همچنین بار آلی زیاد بلوم پلانکتونی را می‌تواند تحریک نماید. در این وضعیت ترکیبات در ارتباط با هم یا منفرد اتفاق می‌افتد. همانطور که در بالا بحث شد این شرایط ممکن است حذف اکسیژن از آب را سریعتر از تولید طبیعی سبب شود تولید اکسیژن نمی تواند جایگزین گردد. زمانیکه این وضعیت پیش آید هوادهی فوری نیاز است تا اکسیژن آب را به سطح قابل تحمل 5-3 گرم در لیتر برساند.

تجهیزات هوادهی

هوادهی مکانیکی یا الکتریکی برای افزایش اکسیژن محلول در آب استفاده می‌شود. به طور طبیعی مقدار زیادی از آب را مخلوط می‌نماید (حجم و سطح کل) با اکسیژن اتمسفر در تماس قرار می گیرد. چندین نوع هواده قابل دسترس هستند اغلب تجهیزات هوادهی الکتریکی هستند(ترجیحاً 3فاز یا 380 ولت) یا بوسیله موتور گازوئیلی کار می‌کنند (تراکتور یا پمپها). در زیر خلاصه‌ای از انواع معمولی هوادهی که وجود دارد از بالاترین تا کمترین کارایی، انواع برجسته و اقتصادی آورده شده است.

1- هواده پدل ویل یا پروانه‌ای الکتریکی 

   یک هواده پروانه‌ای شبیه به پروانه قایقهای قدیمی و آب استخر را مخلوط می‌نماید. یک موتور الکتریکی قوی وسیله را به کار می‌اندازد. این هواده‌ها می‌توانند 9/4-4/1 پوند اکسیژن در هر اسب بخار در ساعت تولید نمایند. اغلب مدلهای مورد استفاده از 9/4-5/3 پوند اکسیژن به ازای هر اسب بخار در ساعت به کار گرفته می‌شوند.

1-  هواده‌های اسپری کننده الکتریکی

در این هواده ها، حجم زیادی از آب پمپ می‌شود وبه بالای سطح استخر پخش می‌شود. این هواده‌ها می‌توانند 2/3-5/1 پوند اکسیژن به ازای هر اسب بخار در ساعت تولید نمایند. در حالیکه موتورهای قوی‌تر و مؤثر تر هم وجود دارد همانطور که در بالا گفته شد. آنها تنها برای هوادهی اضطراری مورد استفاده‌اند.

2-  هوادهی پمپی تنفسی الکتریکی

بوسیله تیغه‌های پروانه هوا را با آب مخلوط می‌نماید. این هواده‌ها می‌توانند 1/3-1/2 پوند اکسیژن به ازاء هر اسب بخار در ساعت تولید نمایند. بعضی وقتها این پمپها می‌توانند برای اهداف ضروری یا فوری استفاده شوند.

- روش هوادهی

هواده ها بایستی قبل از اینکه اکسیژن کمتر از 3 میلی‌گرم در لیتر شود به کار انداخته شوند. سطوح اکسیژنی درکمترین حد خود در صبح زود هستند. هواده‌ها بایستی در شب طی دوره طولانی (3-2روزه یا طولانی‌تر) هوای ابری، هوای داغ استفاده شوند و زمانیکه تراکم فیتوپلانکتونی یا بلوم جلبکی توسعه یابد یا استخر مقدار بالای خاک سیاه یا بیوماس میگو داشته باشد.

هوادهی اورژانسی یا فوری

هواده‌ها به طور موقت زمانیکه اکسیژن پائین آید یا زیر 3 میلی‌گرم درلیتر برسد طی دوره بحرانی استفاده می‌شوند.

هواده‌های پدل ویل با موتور تراکتور یا پمپهای آبیاری با پمپهای Submerssible می‌تواند در این مواقع استفاده شوند. هواده تا زمانیکه سطوح اکسیژنی به بالای 3 میلی‌گرم در لیتر یا بالاتر برسد، استفاده شوند.

2- هوادهی تکمیلی  

 هواده‌ها هر جائیکه شرایط، منتهی به کاهش اکسیژن شود بایستی شروع به کار نمایند، یا شب هنگام طی 3-2 ماه آخر دوره پرورشی استفاده می‌شوند. هواده‌ها بین ساعت 10 نیمه شب و تا 10 صبح روز بعد روشن شوند یا تا زمانیکه سطح اکسیژن به 3میلی‌گرم در لیتر برسد تنها در ساعات غذادهی بایستی خاموش شوند. هوادهی تکمیلی توصیه می‌شود برای تراکمهای بالای 2000کیلوگرم در هکتار.

بهترین راه برای مقابله با کاهش اکسیژن، اقدام قبل از بروز مشکل است. اگر قدرت خرید هواده برای یک مزرعه وجود ندارد بایستی تولید میگو را بیش از 2000 کیلوگرم در هکتار برنامه ریزی ننماید.

ذخیره‌سازی پست‌لارو بایستی بر اساس تولید 2000 کیلو در هکتار انجام شود. اگر از هواده‌های  کارا تر استفاده شود به لحاظ اقتصادی این امکان وجود دارد که 16-12 ساعت در روز هوادهی انجام شود که ممکن است به اندازه کافی مقدار تولید میگو در استخر با عمق 5/1 متر افزایش یابد.