نکات مورد توجه برای پرورش گونه وانامی

نکات  مورد توجه  برای پرورش گونه وانامی  

الف: در هچری و مراکز تکثیر میگو :

1-     تنها مولدین SPF بایستی از مراکز معتبر دیگر آورده شود.

2-     اجازه تکثیر بایستی به 1 یا 2 مرکز داده شود که بتوانند تحت تأثیر شرایط بهداشتی خوب با مدیریت مناسب، پست لارو تولید کنند.

3-     بایستی همواره به این نکته توجه داشته باشیم که مولدین SPF تا زمان ورود به مرکز تکثیر دارای سلامتی عاری از عوامل پاتوژن هستند اما در هر مقطعی از زمان ممکن است با بعضی عوامل بیماری‌زای محلی از قبیل Vibrio.sp یا ویروسهای دیگری آلوده شوند.

4-    بنابراین در مرکز تکثیر برای غذادهی مولدین بایستی از غذای تر نظیر خرچنگ و غیره اجتناب شود و غذای با کیفیت خوب ویژه مولدین و غذای لاروی مناسب بایستی استفاده شود.

5-    پست‌لارو بایستی با برنامه مناسب تولید شود و ذخیره‌سازی آن می تواند در ماه خرداد و تیر انجام شود (15 خرداد تا 15 تیر  زمان خوبی برای ذخیره‌سازی پست‌لارو وانامی است).

ب: در مزرعه پرور ش میگو :

1-     اگر بخواهیم در مزارع کوچک وانامی ذخیره‌سازی کنیم بایستی مزارع با مدیریت خوب و کارگران ماهر را انتخاب نمائیم.

2-     پست لارو با کیفیت خوب می‌بایست در ماه  خرداد و تیر با مراقبت مناسب در زمان حمل و نقل و آداپتاسیون ذخیره‌سازی شود.

3-    برای پیشگیری از ورود پاتوژن یا عوامل بیماری‌زا به سیستم پرورشی می‌بایست از غذای کارخانه‌ای با قیمت پائین و دارای 37-35 درصد پروتئین و بیشتر پروتئین گیاهی استفاده شود. از غذای دست ساز در مزارع بایستی اجتناب کرد.

4-    در یک مزرعه دارای شرایط و امکانات خوب از قبیل برق، پمپ، هواده و نیروی کارگری ماهر و غذای کارخانه‌ای می‌توان تا 40-30 قطعه در هر متر‌مربع ذخیره‌سازی نمود.

5-     آماده‌سازی مناسب استخر قبل از ذخیره‌سازی انجام شود.

6-     برای مدیریت بهتر کیفیت آب در مزرعه تکنسینها می‌بایستی تجهیزات ارزیابی کیفی آب از قبیل اکسیژن متر، pH متر و غیره داشته باشد.

برنامه ذخیره‌سازی برای دوره تابستان در مزارع پرورشی

برنامه ذخیره‌سازی
1	آماده‌سازی استخر
	دهم اردیبهشت تا دوازدهم خرداد	30روز
2	دوره ذخیره‌سازی پست‌لارو
	دهم خرداد تا بیستم تیر	40روز
3	دوره پرورش میگو	140-130روز
4	دوره برداشت
	بیستم مهر تا سی‌ام آبان	40روز

محدودیت ها برای پرورش میگو در دوره پرورشی تابستان
1	قابلیت دسترسی به مولدین
2	مشکلات گونه های ویبریو و عفونتهای باکتریایی دیگر در مرکز تکثیر میگو باعث مشکلاتی در تبدیل مراحل لارو و پست لارو می شود.
3	قابلیت دسترسی به پست لارو با کیفیت برای مزارع پرورش میگو
4	شرایط آب و هوایی بد و رشد کند در آب و هوای مرطوب و گرم
5	درجه حرارت بالا، شوری زیاد، اکسیژن محلول کم و کیفیت آب بد با توجه به پلانکتونهای سمی

 برگرفته شده از گزارشات آقای ساهو B.K.SAHU)

میگوی وانامی گونه پرورشی در استان هرمزگان

میگوی وانامی گونه پرورشی پیشنهادی در استان هرمزگان

لیپتوپنوس وانامی از تمامی جوانب  تقریباً مشابه سفید هندی است جز تفاوتهای اندکی که دارای اهمیت هستند مثل رشد سریعتر تا 20gr، بقای  بیشتر و تولید بالاتر، مقاومت بیشتر در مقابل بیماری و نیازهای پروتئینی کمتر و رفع نیاز پروتئینی بوسیله غذاهای دارای پروتئین گیاهی است .  زمانی که ما به دنبال ذخایر SPF و SPR یا به عبارتی عاری از بیماری و مقاوم در مقابل بیماری می‌گردیم برخی از این تفاوتهای مهم  آشکار می‌شود. کارهای ژنتیکی زیادی روی این گونه‌ها انجام شده است و اکنون ذخایر مولدین SPF و SPR با سلامتی بالا، ناپلی و پست‌لارو قابل دسترس برای پرورش وجود دارد.

انتخاب گونه: وانامی یا سفید هندی

مزایا ی هر دو گونه
سفید هندی	وانامی
1- گونه بومی	رشد سریع
2- ذخیره مولدین آن فراوان و سرتاسر سال قابل دسترس	در 120 تا 150 روز به بیشترین سایز خود یعنی 50/40 می رسد و بازار خیلی خوبی دارد
3- فن آوری تکثیر استاندارد شده		مولدین SPF و SPR که به لحاظ ژنتیکی بهبود یافته‌اند موجود است
4- گونه‌ای به شدت دارای سازگاری با شرایط اقلیمی کشور	گونه‌ای به شدت می‌تواند خود را با شرایط اقلیمی کشور وفق دهد و شرایط را تحمل نماید
5- دارای بقای بالا در مراکز تکثیر و مزارع پرورشی	می‌تواند در مراکز تکثیر و مزارع پرورشی بقای خوبی داشته باشد
6- بی‌همتاست و تنها در ایران و عربستان تولید می‌شود	تولید در مزرعه می‌تواند با این گونه افزایش داده شده

معایب  هر دو گونه
سفید هندی	وانامی
- رشد ضعیف	گونه غیر بومی
FCR بالا	مجبوریم به لحاظ قیمت، هزینه تولید و کیفیت میگو با کشورهایی نظیر چین، تایلند، ویتنام و کشورهای آمریکای لاتین رقابت کنیم
بیشترین سایز 60/50 که طی 150-120 روز به آن  می رسد و بازار خوبی ندارد		شانس ورود ویروسهای TSVو YHV وجود دارد اگر مولدین SPF و SPR نباشند
گونه اقتصادی نیست	در شرایط نامناسب ممکن است پوسته نرمی و پوست‌اندازی افزایش یابد
ذخایر دارای سلامتی بالا و بهبود یافته        است	در مقایسه با گونه سفید هندی تقاضای کمتری دارد

مقایسه گونه سفیدی هندی با میگوی وانامی

	سفید هندی	وانامی
دوره پرورش	150-120روز	150-120روز
سایز	ماکزیمم 18-15گرم	می تواند به 25-20گرم برسد
تراکم	ماکزیمم 25-20قطعه در هر متر مربع بدون هواده	ماکزیمم 4000-2500کیلوگرم در هکتار بدون هواده
ماکزیمم تولید با هواده	ماکزیمم 7000-3000کیلوگرم در هکتار با تعداد بیشتر هواده	ماکزیمم 20000-5000کیلوگرم در هکتار با نیاز به تعداد هواده بیشتر
FCR	8/1-3/1	8/1-2/1
کیفیت غذا و درصد پروتئین	نیاز به 38الی 42درصد پروتئین غالباً پروتئین دریایی	نیاز به 35الی 38% پروتئین غالباً پروتئین گیاهی و کمتر پروتئین دریایی

برگرفته شده از گزارشات آقای ساهو B.K.SAHU)

موقعیت پرورش میگو در هرمزگان

موقعیت  پرورش میگو در هرمزگان

استان هرمزگان یکی از مناطق آب و هوایی مرطوب و داغ کشور می‌باشد که پرورش میگو در این موقعیت، شغل سختی است.

به هر حال مجاورت این استان با خلیج‌فارس و نوار ساحلی گسترده‌ای که از بوشهر در غرب شروع و تا سیستان و بلوچستان در شرق، منطقه مناسبی برای فعالیت پرورش میگو در این منطقه فراهم نموده است.شرایط اقلیمی استان هرمزگان بویژه در سایت تیاب به گونه ای است که  هوا از اردیبهشت تا پایان مرداد خیلی گرم می‌شود. بیشترین درجه حرارت آب به بالاتر از 36درجه سانتیگراد و دمای هوا به بیش از 48 درجه سانتیگراد می‌رسد. و نقطه اوج دما تا شهریور است و از آن به بعد کم می‌شود. به هر‌حال از مرداد تا شهریور آب و هوا خیلی مرطوب است. در شب مطلقاً باد نمی‌آید. تحت چنین شرایطی اغلب استخرها به دلیل داشتن بیوماس بالا با کمبود اکسیژن در شب و استرس میگو مواجه می‌شوند. بعضی وقتها اگر اکسیژن محلول خیلی پائین بیاید در صبح زود سبب مرگ و میر میگو می‌گردد. در نتیجه درجه حرارت بالا، شوری زیاد و اکسیژن محلول کم در استخرها رشد میگو کند میشود در مقایسه با رشد استاندارد میگو ، با تعویض آب خوب و غذای استاندارد میزان متوسط رشد روزانه میگو 7/0 تا 2 گرم در استخرهای مختلف و در مزارع مختلف بر طبق کیفیت غذای استفاده شده، زیر ساخت و مدیریت مزرعه متفاوت بود.

مزارع پرورش میگوی تیاب یکی از اولین مناطق انتخاب شده برای پرورش میگو در ایران است. گرچه در این سایت از15-17 سال پیش پرورش میگو انجام می‌شده است اما رشد و توسعه پرورش میگو با چندین پارامتر تجارتی و طبیعی درگیر بوده است. احتمالاً گونه سفید هندی به دلیل تحمل شوری بالاتر و قابلیت دسترسی به مولدین آن به صورت گونه بومی منطقه، به عنوان گونه پرورشی انتخاب شده است.گونه سفید هندی در شرایطمناسب طی 130-120 روز تنها به 17-15 گرم می‌رسد. میانگین کل سایت کمتر از این مقدار است. در سالهای اخیر به دلیل عرضه زیاد میگو و روند رو به کاهش قیمت میگو در بازارهای بین‌المللی، حرفه پرورش میگو را در ایران تحت تأثیر قرارداده است. همانگونه که وضعیت تجاری تحت فشار می‌باشد. برای بهبود شرایط پرورش میگو و بهتر شدن وضعیت تجاری در این منطقه سایز میگو و میزان تولید بایستی افزایش یابد. پرورش دهندگان میگو بایستی قابلیتهای فنی‌شان را بهبود بخشند. برنامه‌ریزی برای محصول بهتر، گونه بهتر و در نهایت برای مدیریت شرایط اقلیمی صورت پذیرد و کارآمدترین راه‌حل برای مشکلات به کار گرفته شود تا وضعیت تولید بهتر گردد.ذخیره‌سازی پست‌لارو در سایت تیاب بایستی تا پایان تیرماه کامل شود. اگر پست‌لارو کافی در هچریها موجود باشد می‌تواند تا 15 تیرماه ذخیره‌سازی کامل شود.

مشکلات موجود

1-    افزایش پارامترهای آب

2-    نوسان ناگهانی در پارامترها

3-    فقدان هواده در مزارع

4-    تعویض آب غیر ضرور و  بی اثر

5-    کیفیت غذا و مدیریت مزارع

6-    رشد کند میگو و اختلاف سایز زیاد در برداشت

عوامل بروز  مشکلات

1-    استرس ناشی از ناکارآمدی تغذیه‌ای به دلیل کیفیت بد غذا

2-    مشکل اکسیژنی، استرس به میگو و بالاآمدن میگوها

3-    استرس ناشی از درجه حرارت زیاد

 برگرفته شده از گزارشات آقای ساهو B.K.SAHU)

مروری بر وضعیت آمار صید( ماهیگیری) و آبزی پروری جهانی

مروری  بر وضعیت آمار صید( ماهیگیری) و آبزی پروری جهانی

مترجمین: علی محمدیاری و عادل دندانی

(The state of world Fisheries and Aquaculture 2012(FAOمنبع :

  بر اساس آمار منتشره  از سازمان خوار و بار کشاورزی جهانی (فایو)  میزان کل تولید و عرضه محصولات شیلاتی  حاصله از صید و آبزی پروری در سطح جهانی در سال 2010 میلادی به مقدار 148 میلیون تن  و به ارزش 217.5 میلیارد دلار آمریکا  رسید که  از این مقدار  حدود 128 میلیون تن به  مصارف انسانی رسیده  است .

رشد مداوم در تولید و بهبود شیوه های توزیع  و بازار رسانی محصولات شیلاتی ،  موجب افزایش عرضه در 5 دهه گذشته شده است 

محصولات شیلاتی با متوسط نرخ رشد 3.2 درصد در سال  در طی دوره 1961 تا 2009  روبرو بوده است .

علی رغم نرخ رشد 1.7 درصدی در میزان جمعیت جهانی میزان مصرف سرانه  آبزیان در سطح جهانی  از 9.9 کیلوگرم (وزن تر) در دهه 1960 به میزان 18.4 کیلوگرم بر اساس مولفه های فوق ، در سال 2009 رسید.

از میزان 126 میلیون تن تولید محصولات شیلاتی مورد  مصارف انسانی در سال 2009 ، قاره افریقا با کمترین میزان مصرف در حدود 9.1 میلیون تن و با مصرف سرانه 9.1 کیلوگرم ،قاره آسیا  با بیشترین میزان مصرف در حدود 85.4 میلیون تن  و با مصرف سرانه 20.7 کیلوگرم(حدود 42.8 میلیون تن از آن در کشورهای آسیایی خارج از چین با  سرانه مصرف 15.4 کیلوگرم مصرف می شود)،امریکای شمالی،اروپا ، امریکای لاتین و حوزه کارائیب  نیز به ترتیب با مصرف سرانه 24.6 ،24.1،22 و9.9بوده است

هر چند مصرف سرانه محصولات شیلاتی در مناطق درحال توسعه به طور یکنواخت در حال رشد و فزونی است ولی در کشورهای با کسری مواد غذایی و درآمد، این میزان از 4.9 کیلو گرم در سال

1961 به 10.1 کیلو گرم رسیده است . که در مقایسه با مناطق توسعه یافته به طور چشمگیری پایین تر می باشد.

سهم قابل ملاحظه ای از مصرف ماهی در کشورهای توسعه یافته، مدیون واردات ،تقاضای مداوم  ، کاهش تولیدات  محصولات شیلاتی  ملی (پایین تر از 10 درصد در دوره تولید سالهای 2000تا 2010) و وابستگی به واردات آن به ویژه از کشورهای در حال توسعه است در سال 2009  رسیده است .

کشور چین بیشتر از همه ، عهده دار افزایش مصرف سرانه آبزیان جهانی به واسطه افزایش تولید محصولات شیلاتی  به ویژه در حوزه آبزی پروری است

سهم چین در تولید محصولات شیلاتی جهانی از  رشد تولید 7 درصدی در سال 1961 به رشد 35 درصدی در سال 2010 رسیده است

میزان مصرف سرانه آبزیان در چین  با رشد درآمد خانوار  و افزایش در تنوع بخشی به محصولات شیلاتی  در دسترس به میزان 31.9 کیلوگرم در سال 2009 و با یک متوسط رشد سالیانه 6 درصدی در طی دوره 1990- 2009  رسیده است .

چنانچه کشور چین را  در عرضه محصولات شیلاتی به بقیه نقاط جهان در سال 2009مستثنی کنیم ، متوسط مصرف سرانه جهانی به عدد 15.4 کیلوگرم در سال خواهد رسید که بیشتر از متوسط ارزش آن در دهه 1960،حدوداً 11.5 کیلوگرم،دهه 1970، حدوداً 13.5 کیلوگرم  دهه 1980 ، حدوداً 14.1 کیلوگرم و دهه 1990 ،حدوداً 13.5 کیلوگرم  بوده است

ماهی و محصولات آبزی  به عنوان یک منبع با ارزش پروتئینی و مواد ریز مغذی ضروری برای تعادل تغذیه ای و سلامتی انسانها مطرح است  به طوری که در سال 2009  ،6.5 درصد ازکل پروتئین حیوانی مصرفی  ،16.6 درصد از جمعیت جهانی  از این منبع تامین شده است

در سطح جهانی نیز  محصولات شیلاتی  نقش مهمی  در تغذیه  داشته است به طوری که  3 میلیارد نفر ، تقریباً 20 درصد از خوراک پروتئین حیوانی  را از آن تامین نموده و 4.3 میلیارد نفر دیگر نیز  15 درصد از پروتئین حیوانی مصرفی را از چنین منبعی تامین نموده اند که اختلاف سهم مصرف خوراک پروتئین حیوانی از این منبع  در میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه کاملاً آشکار است

علی رغم  سطح نسبتاً پایین  مصرف محصولات آبزیان در کشورهای در حال توسعه به میزان 19.2 درصد و حدود 24 درصد برای کشورهای با کسر درآمد وموادغذایی، سهم محصولات آبزی برای کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه به دلیل مصرف دیگر منابع پروتئینی که به سرعت در حال رشد است  اندکی رو به کاهش گذاشته شده است

وضعیت جهانی بازار و تولید میگو ی پرورشی

وضعیت جهانی بازار و تولید میگو ی پرورشی

برگرفته شده از ترجمه : مهندس علی قوام پور

در  شماره ژانویه/فوریه نشریه Global Aquaculture Advocate موضوع وضعیت تولید کشورهای مطرح تولید کننده میگو پرورشی مورد توجه قرار گرفته است.نمودارها و ارائه اطلاعات در این مقاله ،تلفیقی است از آمارهای رسمی(که توسط دولتها منتشر می شود) و آمارهای غیر رسمی که GAA در نشست ها و سمینارهای جهانی و منطقه ای از طریق اعضاء و همکاران خود به دست می آورد.گروه دوم اطلاعات(آمارهای غیر رسمی)بطور معمول بیشتر خاص سالهائی است که آمارهای دولتی هنوز منتشر نشده ویا با لحاظ نمودن برخی ملاحظات انتشار یافته است.

در این مقاله ابتدا وضعیت تولید بین سالهای 2005 تا 2011 و پس از آن پیش بینی تولید در سالهای 2012 و 2013 طی نمودارهای ذیل در خصوص آسیا و آمریکا ارائه شده است:

در ارائه آمار حاضر 28 شرکت کننده از آسیا و استرالیا در کنار 15 شرکت کننده از آمریکا دخیل بوده اند.چنانکه در ذیل نمودار مشخص شده،آمار 2005 تا 2009 از فائو و آمار 2010 تا 2013(پیش بینی 2012 و 2013)از طریق شرکت کنندگان در نظر سنجی انجام گرفته در خلال کنفرانس GOAL(Global Outlook for Aquaculture Leadership) در سانتیاگو- شیلی حاصل گردیده است.

بر اساس نمودارهای فوق نکات مود توجه نگارندگان مقاله(آقایان دیه گو والدراما از دانشگاه فلوریدای آمریکا و جیمزآندرسون از بانک جهانی) شامل موارد زیر بوده است:

-          میزان تولید میگو پرورشی در آسیا بین 2005 تا 2009 بسیار مطلوب و از رشد متوسط سالانه 7 درصد برخوردار بوده  اما این وضعیت در سالهای 2010 و 2011 بواسطه بروز بیماری و مشکلات آب و هوائی(نظیر سیل)دچار افت شده است.این وضعیت بیشتر در کشورهای ویتنام،چین و اندونزی مشاهده می شود.به عنوان مثال در چین ،تولید میگو پرورشی در سال 2010 نسبت به 2009 حدود 7.5 درصد و در 2011 نسبت به سال قبل از آن نیز بر همین منوال کاهش داشته است.اما پیش بینی شرکت کنندگان در بررسی آماری حاضر حکایت از رفع مشکلات عنوان شده و افزایش چشمگیر تولید آسیا در سالهای 2012 و 2013 دارد.

-          در نمودار شماره 2  که مربوط به کشورهای عمده تولید کننده میگو پرورشی در آمریکای جنوبی و مرکزی می باشد،میزان تولید میگوی 2010 و 2011 در کشورهای مکزیک و اکوادور،از آنچه فائو اعلام کرده بسیار پائین تر عنوان شده و مشخص می شود ،شرکت کنندگان در این آمارگیری ارقام و آمارهای دولتی و رسمی اعلام شده را واقعی ندانسته اند(یا حداقل با آن موافق نبوده اند).در اینجا نیز پیش بینی ها حاکی از رشد قابل ملاحظه تولید در سالهای 2012 و 2013 است.

-          طبق آمار فائو،کل تولید میگو پرورشی در جهان در سال 2009 حدود 3.5 میلیون تن بوده که با کاهش 3 درصدی در سال 2010 به 3.39 میلیون تن تقلیل یافته و کاهش سال 2011 نیز در همین حد(3%)تخمین زده شده است.اما بر اساس آمار حاصل از بررسی GOAL،تولید در سال 2012 به 3.8 و در سال 2013 به 4 میلیون تن افزایش خواهد یافت.

اما سردبیر مجله Aquaculture Asia-Pacific در مورد قیمتهای جهانی میگو پرورشی در سال 2012 نظرات جالبی دارد:

خانم Zuridah Merican اعتقاد دارد،قیمت میگو پرورشی در بازارهای جهانی حداقل تا شش ماهه اول سال 2012 مطلوب باقی خواهد ماند.

"تایلند امید به افزایش صادرات دارد در حالیکه چین،ویتنام،مالزی و اندونزی تلاش دارند بر مشکلات ناشی از بروز بیماری هائی چون لکه سفید،مدفوع سفید و سندرم مرگ آرام(Slow Death Syndrome)غلبه کنند.حال اینکه چقدر ویتنام میتواند بر این مشکلات فائق آید فقط در ماه مارس ،زمان شروع دوره جدید پرورش مشخص خواهد شد.مدتی است رویکرد تایلند،مالزی و اندونزی به میگوی وانامی،گونه مونودون را به حاشیه رانده است.اکنون با توسعه پرورش وانامی در هند،سهم مونودون از آنچه که هست کمتر نیز خواهد شد.با بروز بیماری در میان میگوهای پرورشی وانامی،بحث در ارتباط با تغییر مجدد گونه به مونودون بالاگرفته بود اما تا اجرائی شدن این مباحث هنوز راه زیادی باقی است. در هند با تولید پست لارو SPF که حاصل مولد سازی و برنامه های آمیزش انتخابی در این کشور است ،وضعیت مناسبی در اوائل سال 2012 فراهم خواهد گردید.یکی از مراکز تکثیر در مالزی نیز تصمیم دارد در ژانویه سال 2012 تولید پست لارو مونودون را آغاز کند.

اما عرضه میگو پرورشی در سال آتی امکان دارد با توجه به افزایش تقاضا در چین ،کشورهای آسیائی و بازارهای جدیدی نظیر روسیه،ثابت بماند.امیدی نیست تا ژاپن به عنوان وارد کننده بزرگ آسیا،بتواند میگوی پرورشی را با قیمتهای بالا به مصرف کنندگان خود عرضه کند،از این رو ،با توجه به ترجیح میگوهای با سایز پائین توسط مصرف کنندگان این کشور ،این بازار راکد باقی خواهد ماند.اما انتظار می رود تقاضا دربازار آمریکا افزایش یابد چرا که خریداران آمریکائی یادگرفته اند چگونه بار قیمتهای بالا را به مشتریان منتقل نمایند.".